Ισιδώρα Ντάνκαν: Η παράσταση που έγινε κυριολεκτικά με αίμα

 

Η παράσταση ξεκίνησε με το γόνατο της Ιωάννας Δελάκου να τρέχει αίμα. Αίμα που νόμιζα ότι ήταν μέρος της παράστασης...

Όταν είχα δει ένα ντοκυμαντέρ για την Ισιδώρα Ντάνκαν, μου είχε μείνει μια βαριά αίσθηση. Ο χορός είχε αρκετά διαχωριστεί από την ζωή της, η οποία παρουσιαζόταν ως σκανδαλώδης, με την καλλιτεχνική της πρωτοπορία να παρεμβάλλεται ανάμεσα στα σκάνδαλα. Ύστερα ακολούθησε η αναφορά της μεγάλης κακοτυχίας του δυστυχήματος των παιδιών της και μετά η υπόλοιπη ζωή της σαν κατρακύλισμα.

Όταν, πάλι, είδα την παράσταση "Ισιδώρα Ντάνκαν: Η ζωή μου", η αίσθηση που είχα μόνο... βαριά δεν ήταν. Και πώς να είναι βαριά η αίσθηση, όταν παρακολουθείς ένα τόσο χαρισματικό πλάσμα από την παιδική του ηλικία, να εξελίσσεται, να ζει τον έρωτα σαν γυναίκα, να γεννά, να δημιουργεί, ύστερα να πονάει αφόρητα, να προσπαθεί να ξαναξεκινήσει, να ξαναξεκινά, να ξαναδέχεται σφοδρά χτυπήματα και να μη σταματά να παλεύει με ότι της έχει απομείνει, την Τέχνη, μέχρι το τέλος;

Το έργο ξεκινούσε από το χρονικό σημείο που η Ισιδώρα Ντάνκαν έχει χάσει τα παιδιά της στο αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Επιβιώνει με ψυχοφάρμακα. Ψυχοφάρμακα που δεν παίρνουν βέβαια με "μαγικά" τον πόνο. Μετά από λίγο αρχίζει η αναδρομή... Στα παιδικά της χρόνια. Στη φτώχεια και πώς την αντιμετώπισε σαν παιδί.

 "Μια μέρα πήγα στο φούρνο χορεύοντας και με αντάλλαγμα το χορευτικό μου μού έδωσαν μία φρατζόλα ψωμί. Πήγα στο σπίτι τόσο ενθουσιασμένη, λες και είχα κάνει το μεγαλύτερο κατόρθωμα. Αυτό είναι που δεν καταλαβαίνουν σήμερα οι γονείς που τα δίνουν όλα έτοιμα στα παιδιά τους. Ότι τους στερούν την αίσθηση της περιπέτειας."

Η "Ισιδώρα Ντάνκαν" δεν ήταν μόνο η Ισιδώρα Ντάνκαν. Ήταν και η μητέρα της, ο πατέρας της, ο αδελφός της, οι άντρες που γνώρισε, ο άντρας της, τα παιδιά της, οι ιδιοκτήτες του καμπαρέ που την επισκέφθηκαν στο θέατρο και της έκαναν πρόταση να γίνει χορεύτρια στο καμπαρέ τους, πρόταση την οποία παρά τα πολλά χρήματα αρνήθηκε, ήταν... όλοι. Η Ιωάννα Δελάκου μεταμορφωνόταν από τη μια στιγμή στην άλλη σε όλους αυτούς τους ρόλους κρατώντας τον ρόλο της Ισιδώρας Ντάνκαν ως κεντρικό. Στα ενδιάμεσα διαστήματα του έργου πήγαινε πίσω από το μεγάλο διάφανο πανί του σκηνικού και χόρευε. Σαν την Isadora ... Τότε...

Η σκηνοθεσία ευφυέστατη. Αναπαράσταση που σε μετέφερε χρονικά και χωρικά. Ακόμη και στην Αθήνα μεταφερθήκαμε, αν και βρισκόμασταν ήδη σε αυτήν, των αρχών του 20ού αιώνα, όταν η Ισιδώρα Ντάνκαν ήρθε δυο φορές. Τη μία φορά "έπεσε" επάνω σε διαδηλώσεις φοιτητών και ξέμεινε από χρήματα, ενώ τη δεύτερη ο Ελευθέριος Βενιζέλος της ανέθεσε τη χορογραφία μιας κεντρικής πολιτισμικής εκδήλωσης στην Αθήνα. Την έκανε τη χορογραφία η Ισιδώρα αλλά δεν το ευχαριστήθηκε και πολύ... Ο σύντροφός της είχε ερωτευτεί μια χορεύτριά της και ο πόνος του να τους βλέπει μαζί... ξεπερνούσε τα υπόλοιπα.

Στο θεατρικό έργο "Ισιδώρα Ντάνκαν: Η ζωή μου" δεν είδα μια "μυθική" χορεύτρια με "περιπετειώδη" ζωή. Είδα μια χαρισματική χορεύτρια, με αυθεντική προσωπικότητα, με λατρεία για την Τέχνη που της είχε μεταδοθεί από την οικογένειά της και με θαυμασμό για τον χορό και την ιερή του διάσταση όπως είχε παραδοθεί από την αρχαιότητα.

Είδα έναν τολμηρό άνθρωπο που ήρθε στη Ευρώπη και την άλλαξε, μια παθιασμένη γυναίκα που λάτρευε τα παιδιά της και χόρευε μαζί τους με τα μαντήλια της, μια κακότυχη γυναίκα που έγινε άθελά της πρωταγωνίστρια παραπάνω από μιας τραγωδιών, μιας εμπνευσμένης προσωπικότητας που παρά τον εσωτερικό της πόνο έφτασε μέχρι και τον Σοβιετικό κόσμο για να προσπαθήσει να εκπληρώσει εκεί τα καλλιτεχνικά της οράματα. Μιας γυναίκας που ακόμη και η μοίρα "φρόντισε" για το πώς θα την πάρει από την ζωή.

Το έργο έκλεισε αισιόδοξα, αλλά και ρεαλιστικά, με τη σκηνή όπου η Ισιδώρα Ντάνκαν τυλίγεται στο μαντήλι της, να είναι η προτελευταία, όχι η τελευταία, και να δίνεται αριστοτεχνικά με μια ημι-χορευτική σκηνή στην οποία η Ισιδώρα παλεύει με ένα μεγάλο κομμάτι κόκκινο ύφασμα, στο οποίο τυλίγεται.

Το ταξίδι της Ισιδώρας Ντάνκαν στη Σοβιετική Ένωση ακολουθεί ως σκηνή, δείχνοντάς την έτοιμη να υπηρετήσει σε έναν νέο κόσμο το μόνο πράγμα που, όπως λέει, δεν την πρόδωσε ποτέ... Την Τέχνη. Το έργο έκλεισε με την Ισιδώρα Ντάνκαν να φωνάζει τα παιδιά της σπαράζοντας επάνω στο διάφανο πανί της σκηνής, το οποίο τελικά έσκισε.

Μετά το τέλος της παράστασης, μάθαμε πως το ματωμένο γόνατο δεν ήταν... μέρος της παράστασης και πως η Ιωάννα Δελάκου είχε χτυπήσει με το μηχανάκι της την προηγούμενη ημέρα και ήρθε παρόλ' αυτά να κάνει την παράσταση δωρεάν, καλεσμένη από τον Δήμο Χαΐδαρίου.