Σήμερα, που έβρεξε, θέλησα τελικά να γράψω για τις Βάκχες του Ευριπίδη...

Και εκείνο το Σάββατο, στις 6 Ιουνίου, ήταν βροχερός ο καιρός. Δεν έβρεξε όμως... Και έτσι μαζευτήκαμε στο Ανοιχτό Θέατρο Χαΐδαρίου, με τον ήλιο να δύει πίσω του, και παρακολούθησαμε τις Βάκχες από το Τμήμα Υποκριτικής του Δ.Ι.Ε.Κ. Χαΐδαρίου.

Διδάσκουσα του Τμήματος η Ράνια Νικολούλη. Αφού μας έκανε μια μικρή εισαγωγή και μας καλωσόρισε στο θέατρο, ξεκίνησε το έργο.

Λίγο μετά την έναρξη του έργου άρχισα να καταλαβαίνω γιατί τα αρχαία θεατρικά έργα είναι τόσο δημοφιλή ακόμη. Γιατί το κοινό κατακλύζει την Επίδαυρο, αλλά και όλα τα ενεργά αρχαία θέατρα κάθε καλοκαίρι. Στην πρώτη μου επαφή με τραγωδία, τον Ορέστη του Ευριπίδη, στο Θέατρο Βράχων, δεν το είχα καταλάβει, να πω την αλήθεια. Από ένα σημείο και μετά, απλώς περίμενα να τελειώσει η παράσταση, ενώ συνέχιζα να εξασκώ την υπομονή μου για το κρύο. Μετά δεν ξαναπήγα να δω τραγωδία...

Η πρώτη μου αληθινή επαφή με τραγωδία ήταν τελικά αυτή με τις Βάκχες πριν από περίπου δύο εβδομάδες. Άκουγα το κείμενο να μπλέκεται μαζί με τις άναρχες φωνές χωρίς να χρειάζεται καν να δίνω προσοχή στην κάθε λέξη. Το νόημα έφτανε εσωτερικά ούτως ή άλλως. Ο Χορός με λευκά ενδύματα "λερωμένα" με κόκκινο που σε έκαναν να αναρωτιέσαι... Το κόκκινο αντιστοιχεί στο κρασί ή στο αίμα; Το ίδιο και με το χρυσό χρώμα στο κορμί του Διονύσου... Αντιστοιχούσε άραγε στο φως του ήλιου ή στο πολύτιμο μέταλλο και το χρώμα του;

Δημοφιλής και άνετος, θυμίζοντάς μου ενδόμυχα τον Jim Morrison, εμφανίστηκε ο Διόνυσος, αλλά και εκδικητικός. Καταδίκασε τον Πενθέα σε θηλυπρέπεια και μετατροπή σε αρσενικοθήλυκο. Το χαρακτηριστικό ήταν πως δεν μετατράπηκε μόνος του ο Πενθέας σε κάτι τέτοιο. Τον έντυσε ο Χορός. Τα μέλη της κοινωνίας έφεραν τα ρούχα, τα παπούτσια, το κραγιόν. Και ύστερα αμήχανος ο Πενθέας με γυναικεία ρούχα και τακούνια περιφερόταν...

Αν κάποιος διαβάσει περιληπτικά την υπόθεση, δεν πρόκειται ούτε στο ελάχιστο να καταλάβει το έργο. "Ο Πενθέας φονεύεται από την μητέρα του, Αγαύη, επειδή αντιστάθηκε στην λατρεία του Διονύσου." Μα, αυτό ήταν μόνο η πρόφαση. Η παρουσία του θεού, του Διονύσου, δεν εξυπηρετεί παρά μόνο την λύτρωση από το ανεξήγητο, από το πώς μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος, μια μάνα, να σκοτώσει το παιδί της. Και αλήθεια... Μόνο βιολογικά σκοτώνουν οι μάνες τα παιδιά τους; Σεληνιασμένη, λυσσώδης, λέει ο Διόνυσος, το έκανε. Νόμιζε ότι έκανε το σωστό. Ότι έτσι έπρεπε να γίνει. Ο Κάδμος, ο παππούς του Διονύσου, την βοηθά να συνειδητοποιήσει τι έκανε.

Ο Κάδμος, λίγο μετά, πενθεί τον ίδιο τον Πενθέα. Οι σπαραγμοί φτάνουν και μέχρι και στους περαστικούς. Τον ακούνε τον πόνο στις τραγωδίες. Τον ακούνε και τον νιώθουν. Ο άνθρωπος που πενθεί, αφηγείται. Δεν ξεστομίζει απλώς μερικές δραματικές εκφράσεις και μέχρι εκεί. Οι υπόλοιποι γύρω, ο Χορός, ακούνε και κοιτάζουν μες στα μάτια, όχι αμήχανα γυρνώντας το κεφάλι αλλού. Μία από τις μαινάδες, αφού ξεπλένεται από τα αίματα, στέκεται και λέει στον πατέρα της, τον Κάδμο: "Πατέρα, κοίτα... Άλλαξα...". Έτσι έκλεισε το έργο.

Σε όλη τη διάρκεια του έργου, δεν ένιωσα καθόλου βάρος. Καθόλου. Ούτε καν την ώρα του φόνου. Ούτε καν την ώρα του "σεληνιασμού". Συναισθήματα ένιωσα. Βάρος όχι. Και σκέφτομαι από εκείνη την ημέρα... Πόσο καιρό παίρνει σε έναν άνθρωπο της σύγχρονης κοινωνίας να αποδεχθεί τα ίδια του τα συναισθήματα; Από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα... Πόσο καιρό θα έπαιρνε σε μια κόρη ή σ' ένα γιο να παραδεχθεί πως "πατέρα, από τον ανταγωνισμό για την αγάπη σου, για την αποδοχή σου, μπορώ να φτάσω και στο φόνο"; Και πόσο απλά αλλά και πλούσια περικλείστηκαν όλα αυτά μέσα σε ένα έργο... Έργο και καθρέφτη της κοινωνίας που το γέννησε. Ούτε καλύτερης, ούτε χειρότερης. Διαφορετικής όμως. Πιο αληθινής.